Exit tax – Czym jest ten szczególny podatek i jak go uniknąć?

Każdy wie, że podejmując handel na giełdzie, lub prowadząc inne, zyskowne inwestycje, należy liczyć się z obowiązkiem zapłaty odpowiedniego podatku w przypadku wygenerowania dochodu. O ile jednak podatek od gry na giełdzie czy podatek od handlu kryptowalutami są powszechnie znane i nie ma wątpliwości, co do ich zakresu czy przyjętej przez ustawodawcę stawki, to jednak nadal naprawdę wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, czym jest exit tax, czyli tak zwany podatek od wyjścia lub inaczej mówiąc podatek od niezrealizowanych zysków. Tymczasem, pominięcie tego podatku przy planowaniu optymalizacji podatkowej, może być niezmiernie bolesne w skutkach!

Warto już na wstępie wyjaśnić, że podatek od niezrealizowanych zysków dotyczy także akcji, obligacji, jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych oraz pochodnych instrumentów finansowych oferowanych przez brokerów. Skoro zatem ustaliliśmy, że exit tax może być podatkiem dotkliwym i istotnym dla inwestorów podejmujących się optymalizacji podatkowej, a przy tym nie jest on jeszcze szeroko znany, to zdecydowanie warto poświęcić mu niniejszy artykuł. W ramach dzisiejszego tekstu poznamy zatem specyfikę podatku od wyjścia, jego stawkę i dostępne zwolnienia podatkowe.

Dlaczego inwestorzy chcieliby opuścić Polskę na rzecz innych krajów?

Zacznijmy od stwierdzenia, że ludzie decydują się na wspomnianą wyżej zmianę rezydencji podatkowej z przeróżnych powodów. Przede wszystkim chcą uniknąć wysokich obciążeń podatkowych i maksymalizować swoje dochody. Zmiana rezydencji podatkowej może umożliwić im korzystanie z bardziej przyjaznych podatkowo jurysdykcji, gdzie stawki podatkowe są niższe lub gdzie istnieją korzystne ulgi podatkowe.

Innym powodem jest pragnienie optymalizacji zarządzania majątkiem i oszczędnościami. Zmiana rezydencji podatkowej może umożliwić osobom korzystanie z różnych instrumentów finansowych, struktur prawnych i umów podatkowych, które są dostępne w innych krajach. Mogą to być na przykład korzyści wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub preferencyjnych regulacji dotyczących dziedziczenia czy przeniesienia majątku. Przykładowo, aktualnie widzimy, że w poszczególnych krajach w rozmaity sposób odbywa się regulacja rynku kryptowalut.

Inwestorzy decydują się na zmianę rezydencji podatkowej, aby uniknąć wysokich obciążeń podatkowych, optymalizować zarządzanie majątkiem, zwiększyć konkurencyjność biznesu, chronić prywatność i cieszyć się korzyściami związanych z jakością życia i stabilnością.

Innym motywem przyświecającym osobom przenoszącym się za granicę są kwestie związane z zachowaniem prywatności i ochrony swojego majątku, w tym finansów osobistych. Przeniesienie rezydencji podatkowej do kraju o bardziej dyskretnym systemie podatkowym może pomóc w zachowaniu anonimowości i ochronie prywatności finansowej. Takie jurysdykcje często oferują tajemnicę bankową i inne mechanizmy ochrony przed nadmierną kontrolą ze strony władz podatkowych.

Zdj.: OECD

Warto także wskazać, że niektórzy decydują się na zmianę rezydencji podatkowej ze względów osobistych, takich jak jakość życia, stabilność polityczna, infrastruktura czy kultura. Ludzie zazwyczaj szukają lepszych warunków życia dla siebie i swoich rodzin, co może obejmować również korzystne aspekty podatkowe. Niekiedy za przenosinami do innego kraju przemawia także zastany brak atrakcyjności inwestycyjnej. Każda decyzja jest oczywiście zależna od indywidualnych celów i okoliczności.

Jak konkretnie działa exit tax?

Exit tax znajduje zastosowanie, gdy osoba fizyczna lub prawna zdecyduje się na przeniesienie swojego miejsca zamieszkania lub siedziby za granicę. Istotą exit tax jest zatem opodatkowanie zysków kapitałowych zgromadzonych przez podatnika w Polsce, które nie zostały jeszcze opodatkowane. Podatek ten ma na celu zabezpieczenie interesów polskiego systemu podatkowego przed utratą dochodów wynikających z przeniesienia majątku za granicę.

Exit tax obejmuje różne kategorie aktywów, takie jak nieruchomości, akcje, udziały w spółkach, prawa autorskie, patenty, know-how i inne prawa majątkowe. Podatek jest obliczany na podstawie wartości rynkowej tych aktywów w dniu opuszczenia Polski. Stawka podatku wynosi 19% dla osób fizycznych i 19% lub 3% dla osób prawnych, w zależności od okoliczności.

Co zrobić, aby nie wpaść w exit tax?

Okazuje się jednak, że polskie prawo zawiera istotne wyłączenia, za sprawą których nie zawsze trzeba będzie odprowadzić exit tax. Pierwszym z nich jest sytuacja, w której wartość przenoszonego majątku nie przekracza 4.000.000 złotych. Z kolei druga sytuacja, to utrzymanie miejsca zamieszkania na terenie Polski przez mniej niż 5 lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym dzień zmiany rezydencji podatkowej. Jeżeli spełniamy któryś z tych dwóch wyjątkowych, to zgodnie z ustawą o podatku dochodowym, można uniknąć płacenia exit tax.

Oczywiście, każda indywidualna sprawa podatkowa powinna być rozpatrywana osobno, najlepiej poprzez konsultację z fachowym doradcą podatkowym. Niniejszy artykuł ma na celu jedynie zarysowanie problematyki podatku od wyjścia, zwanego też exit tax i nie aspiruje do miana porady prawnej w ścisłym tego słowa znaczeniu, zwłaszcza wobec tak często zmieniającego się polskiego prawa!