Czym są dywidendy z akcji i jak działają?

Wypłata dywidendy to w zasadzie podział zysku spółki pomiędzy jej akcjonariuszy. Jej wysokość jest ustalana przez zarząd spółki. Dywidenda jest najczęściej wypłacana kwartalnie (w przypadku polskich akcji zwykle raz w roku). Zwykli akcjonariusze spółek wypłacających dywidendę są uprawnieni do jej wypłaty, jeśli posiadają akcje przed tzw. ex-dividend date.

Akcje spółek dywidendowych są kluczowymi elementami portfeli inwestorów dochodowych, ale nie należy ich odrzucać jako inwestycji odpowiednich tylko dla konserwatywnych inwestorów lub emerytów. Akcje dywidendowe bowiem mają swoje miejsce w każdym portfelu, niezależnie od wieku czy sytuacji finansowej inwestora. Powód? Procent składany.

Gdy dywidendy wypłacane przez spółki dywidendowe są reinwestowane, majątek inwestora rośnie.

In więcej dywidend reinwestujesz, tym więcej akcji posiadasz, a im więcej akcji posiadasz, tym większa będzie Twoja przyszła dywidenda.

Według badań przeprowadzonych przez Santa Barbara Asset Management, reinwestowanie dywidend odpowiadało za ponad 40% średniej rocznej stopy zwrotu z indeksu S&P 500, licząc od roku 1930. Każda dekada przyniosła różne korzyści, niemniej jednak największą lekcją pozostaje fakt, że dywidendy mają ogromne znaczenie dla inwestorów długoterminowych. Jednak warto zaznaczyć, że istnieje również niezliczona ilość spółek dywidendowych, w których przypadku inwestycja może okazać się złym pomysłem – zaczynając od nieregularnej wypłaty i kończąc na nie do utrzymania stopie dywidendy.

Dzisiejszy inwestor dywidendowy powinien skupiać się na analizie kondycji finansowej spółek, które wypłacają dywidendę. Na przykład, podczas kryzysu finansowego z 2008 roku zawiesiło ją 120 spółek, i to tylko z indeksu S&P 500. W marcu 2020 roku zaś liczba ta wynosiła ponad 90 spółek.

Aczkolwiek niektóre z tych spółek wznowiły wypłatę dywidendy już pod koniec 2020 roku, marcowa seria cięć dywidend budzi podejrzenia co do spółek o wyższej stopie dywidendy, ponieważ taka dywidenda może być nie do utrzymania w długim terminie.

Ale czym właściwie jest dywidenda? Na co warto zwrócić uwagę w ramach analizy spółek dywidendowych? Jakie są ważne daty, jeśli zamierza się pobierać dywidendę z posiadanych akcji? Tego i wielu innych rzeczy dowiesz się z naszego obszernego artykułu.

Treść artykułu o dywidendach

Czym jest dywidenda?

Dywidenda to wypłata środków pieniężnych – udziału w zyskach należnych akcjonariuszowi spółki. Dywidendy są wypłacane poszczególnym posiadaczom akcji – akcjonariuszom.

W praktyce oznacza to, że jeśli posiadasz akcje spółki wypłacającej dywidendę, otrzymujesz pieniądze za każdą akcję.

To, jak często otrzymujesz pieniądze i w jakiej ilości, zależy od polityki dywidendowej danej spółki, jak również od jej zysków. Na podstawie własnej polityki dywidendowej spółka sama określa, czy dywidenda będzie wypłacana kwartalnie, półrocznie czy rocznie oraz w jakiej wysokości. Informacje te są oczywiście publicznie dostępne.

Spółki zwykle wypłacają jeden z trzech rodzajów dywidend:

1. Dywidenda regularna: Ten typ dywidendy jest najbardziej powszechny. Spółki wypłacające regularną dywidendę zwykle robią to konsekwentnie w czasie. Mogą sobie na to pozwolić, ustalając kwotę dywidendy tak, aby była ona zrównoważona i możliwa do utrzymania w dobrych i złych latach. Regularne dywidendy są zazwyczaj wypłacane kwartalnie, choć mogą być także wypłacane miesięcznie, półrocznie lub rocznie.
2. Dywidenda nadzwyczajna: Ten rodzaj dywidendy to w zasadzie jednorazowa wypłata. Spółka może zdecydować się na wypłatę dywidendy nadzwyczajnej w wyniku serii bardzo zyskownych kwartałów albo dlatego, że sprzedała jakieś aktywa i nie ma natychmiastowego zastosowania dla nabytych w ten sposób środków pieniężnych. Innym powodem wypłaty dywidendy nadzwyczajnej jest zgromadzenie przez pewien czas środków, których firma nie musi wykorzystać w swojej działalności. Spółki często publicznie ogłaszają dywidendę nadzwyczajną, aby poinformować rynek, że zamierzają wysłać środki pieniężne do akcjonariuszy. Z drugiej strony, akcjonariusze nie powinni oczekiwać, że wypłata dywidendy stanie się regularnym wydarzeniem.
3. Dywidenda zmienna: Spółki produkujące surowce, takie jak ropa naftowa czy gaz ziemny, drewno i surowce wydobywane, czasami decydują się na wypłatę zmiennej dywidendy, która zostaje dodana do regularnej dywidendy. Dywidendy zmienne są zwykle wypłacane w stosunkowo regularnych odstępach czasu, przy tym, że ich kwota różni się w zależności od zysków spółki w poprzednim roku lub kwartale.

Inwestorzy oceniają spółki wypłacające dywidendę na podstawie wartości dywidendy wypłaconej w jeden rok w stosunku do ceny akcji spółki, co nazywane jest stopą dywidendy spółki. Przykładowo, stopa dywidendy spółki wypłacającej roczną dywidendę w wysokości 0,5 dolara, której cena akcji porusza się na poziomie 10 dolarów, wynosi 5%.

Stopa dywidendy pozwala inwestorom szybko sprawdzić, ile mogliby zarobić na dywidendzie, gdyby zainwestowali określoną kwotę w akcje danej spółki. Jeśli stopa dywidendy wynosi 5%, oznacza to, że za każde zainwestowane 100 dolarów zarobiłbyś 5 dolarów, za 1 000 dolarów zarobiłbyś 50 dolarów itp. Stopa dywidendy umożliwia również porównanie akcji z innymi inwestycjami oferującymi stopę dywidendy, takimi jak lokaty terminowe lub obligacje.

Nie każda spółka wypłaca dywidendę

To, czy dywidenda zostanie wypłacona, zależy od decyzji walnego zgromadzenia. W związku z tym może się zdarzyć, że dywidenda nie zostanie wypłacona, nawet jeśli działalność spółki przynosi zyski.

Często tak jest, gdy firma wciąż rośnie i woli inwestować w dalszy rozwój swojej działalności, co z kolei powinno zwiększyć jej zyski i teoretycznie zapewnić wyższą dywidendę w przyszłości.

Niemniej jednak, decyzję o niewypłaceniu dywidendy może podjąć nawet spółka o ugruntowanej pozycji na rynku, która na przykład planuje rozpoczęcie prac nad nowym projektem.

Wypłacając dywidendę swoim akcjonariuszom, z jednej strony spółka z pewnością zadowoli swoich udziałowców, ale z drugiej strony straci środki pieniężne, które inaczej mogłyby zostać przeznaczone na jej rozwój. Czasami też dywidenda oznacza po prostu, że spółka nie jest w stanie lepiej wykorzystać zarobionych pieniędzy.

Do typowych spółek niewypłacających dywidendy należą m.in. świeżo upieczone spółki np. z sektora technologicznego czy biotechnologicznego, ponieważ spółki te mogą znajdować się na wczesnych etapach rozwoju i zatrzymywać swoje zyski na badania, rozwój, ekspansję na inne rynki i działalność operacyjną.

Które spółki natomiast zwykle wypłacają dywidendę?

Najlepszymi płatnikami dywidend są często większe spółki o ugruntowanej pozycji na rynku, które generują przewidywalne zyski. Mowa tutaj o następujących sektorach:

• Materiały podstawowe
• Ropa naftowa i gaz ziemny
• Banki i instytucje finansowe
• Opieka zdrowotna i farmaceutyka
• Usługi publiczne

Z kolei spółki o strukturze spółek komandytowych (MLP) oraz fundusze powiernicze inwestujące w nieruchomości (REIT) są zobowiązane z punktu widzenia prawa do wypłaty dywidendy akcjonariuszom. Również niektóre zagraniczne fundusze inwestycyjne mogą wypłacać regularną dywidendę, co powinno być określone w ich prospektach inwestycyjnych.

Ważne dni dla każdego akcjonariusza

O tym, czy inwestor ma prawo do otrzymania dywidendy, decydują dwie ważne daty, a mianowicie dzień ustalenia prawa do dywidendy (record date) i dzień bez prawa do dywidendy (ex-dividend date).

Dzień ogłoszenia dywidendy (announcement date)

Jest to dzień, w którym ma miejsce spotkanie walnego zgromadzenia spółki oraz decyzja co do wypłaty dywidendy i jej kwoty.

Dzień ustalenia prawa do dywidendy (record date)

Aby zakwalifikować się do wypłaty dywidendy, należy być na liście akcjonariuszy w dniu ustalenia prawa do dywidendy. Data ta jest ogłaszana przez same przedsiębiorstwa i różni się w zależności od konkretnej spółki.

Nie można zatem kupić akcji na dzień przed wypłatą dywidendy, zainkasować zysk i natychmiast odsprzedać akcje.

Dzień bez prawa do dywidendy (ex-dividend date)

Oprócz daty ustalenia prawa do dywidendy, spółki podają również tzw. ex-dividend date, czyli pierwszy dzień, w którym posiadacz akcji nie jest uprawniony do jej wypłaty. Akcje muszą zatem zostać zakupione jeszcze PRZED tą datą.

Kupując akcje w tym dniu lub po nim, nie będziesz uprawniony do jej wypłaty – trafi ona do jej sprzedawcy.

Dzień wypłaty dywidendy (payment date)

Ostatnim terminem związanym z wypłatą dywidendy jest payment date – dzień wypłaty. Jak sama nazwa wskazuje, chodzi o dzień, w którym dywidenda zostanie wypłacona na rachunki akcjonariuszy. Dywidendy są najczęściej wypłacane przelewem na rachunek udziałowca, ale w przypadku niektórych polskich akcji możliwe jest wypłacenie dywidendy przekazem pieniężnym.

Jak dywidendy wpływają na cenę akcji?

Wypłata dywidendy wpływa na cenę akcji, która w momencie jej ogłoszenia może wzrosnąć o ogłoszoną kwotę dywidendy, a następnie spaść o podobną kwotę w dniu ex-dividend day. Przykładowo, spółka notowana po cenie 60 dolarów za akcję w dniu ogłoszenia dywidendy zadeklaruje dywidendę w wysokości 2 dolarów na akcję. W chwili ogłoszenia tej informacji cena akcji może szybko wzrosnąć, osiągając poziom 62 dolarów.

Chociaż nie ma gwarancji co do takiego rozwoju sytuacji, często cena faktycznie zmienia się w dniu ex-dividend właśnie o kwotę dywidendy.

Dlaczego spółki wypłacają dywidendę?

Akcjonariusze często postrzegają dywidendę jako nagrodę za inwestycję w daną spółkę. Wypłata dywidendy zazwyczaj pozytywnie świadczy o jej działalności, pomagając jej utrzymać zainteresowanie inwestorów.

Ogłoszenie wysokiej dywidendy może wskazywać, że spółka radzi sobie dobrze, osiągając dobre wyniki. Z drugiej jednak strony, może również chodzić o oznakę tego, że spółce brakuje odpowiednich projektów, które pozwoliłyby jej generować lepsze zwroty w przyszłości. I w rezultacie wykorzystuje swoje wolne środki pieniężne do wypłaty dywidendy udziałowcom, zamiast reinwestować je w swój rozwój.

Jeśli zaś mamy do czynienia ze spółką o długiej historii wypłaty dywidendy, która znienacka ogłasza jej cięcie lub zawieszenie, inwestorzy często wpadają w panikę, gdyż taki krok może sygnalizować poważne kłopoty. Na przykład, spółka AT&T w dniu 1 lutego 2022 roku obniżyła swoją roczną dywidendę o połowę (do 1,11 dolara), a jej akcje tego samego dnia spadły o 4%.

Niemniej jednak, obniżenie kwoty dywidendy lub decyzja o jej zawieszeniu niekoniecznie musi oznaczać złe wiadomości dla akcjonariuszy. Przykładowo, krok ten być częścią planu inwestycyjnego zarządu spółki, który zamierza przeznaczyć zyski na rozpoczęcie nowego projektu o wysokiej stopie zwrotu i z potencjałem do pomnożenia zysków dla akcjonariuszy w dłuższej perspektywie. Kierownictwo musi jednak odpowiednio zakomunikować tę zmianę w swojej polityce dywidendowej, aby uniknąć niepożądanego poruszenia.

Dywidendy funduszy: Dywidendy wypłacane przez fundusze – niezależnie od tego, czy chodzi o fundusze obligacji czy akcji – działają w inny sposób niż dywidendy wypłacane przez poszczególne spółki giełdowe.

Regularne wypłaty dywidendy nie powinny być postrzegane jako dowód świetnych wyników konkretnego funduszu. Na przykład, fundusz inwestujący w obligacje może wypłacać miesięczne dywidendy, ponieważ co miesiąc otrzymuje odsetki od swoich oprocentowanych udziałów, a następnie przekazuje te odsetki (częściowo lub w całości) swoim akcjonariuszom. Z kolei fundusz inwestujący w akcje wypłaca dywidendę z zysków płynących z wielu akcji znajdujących się w jego portfelu lub poprzez sprzedaż określonej części akcji i realokację zysków kapitałowych.

Jak ocenić wysokość/kwotę dywidendy?

Istnieje kilka metod, które pozwalają inwestorom dowiedzieć się więcej o dywidendzie wybranej spółki i porównać ją z innymi spółkami.

1. Dywidenda przypadająca na jedną akcję (DPS)

Dużą popularnością cieszą się spółki, które co roku zwiększają kwotę swojej dywidendy. Dywidenda przypadająca na jedną akcję (DPS) to po prostu kwota dywidendy, jaką spółka wypłaciła inwestorom na każdą akcję i w określonym czasie. Wskaźnik ten pozwala inwestorowi znaleźć spółki, które są w stanie zwiększać swoje dywidendy w czasie.

2. Stopa dywidendy

Na portalach finansowych, stronach do screeningu i stronach platform brokerskich można znaleźć informacje dotyczące stopy dywidendy wypłacanej przez spółki giełdowe, która jest kwotą rocznej dywidendy spółki podzieloną przez aktualną cenę akcji.

Stopa dywidendy równoważy warunki i pozwala na dokładniejsze porównanie akcji spółek dywidendowych: Jeśli cena akcji wynosi 10 dolarów, a kwota wypłacanej kwartalnie dywidendy 0,1 dolara (0,4 dolara na akcję rocznie), to stopa dywidendy jest w zasadzie taka sama jak w przypadku akcji o wartości 100 dolarów, z której płynie dywidenda w wysokości 4 dolarów rocznie. Stopa dywidendy w obu przypadkach wynosi 4%.

Stopa dywidendy i cena akcji są odwrotnie powiązane – gdy jedna wartość rośnie, druga spada. Istnieją zatem dwa sposoby na zwiększenie stopy dywidendy:

• Spółka może zwiększyć dywidendę. Spółka, której akcje kosztują 100 dolarów za sztukę i która wypłaca dywidendę w wysokości 4 dolarów rocznie, może zwiększyć dywidendę o 10%, zwiększając roczną wypłatę do 4,4 dolara na akcję. Jeśli cena akcji pozostanie niezmieniona, stopa zwrotu wyniesie 4,4%.
• Cena akcji może spaść, podczas gdy dywidenda pozostanie niezmieniona. Spółka, której akcje kosztują 100 dolarów za sztukę i która wypłaca dywidendę w wysokości 4 dolarów rocznie, może odnotować spadek wartości do 90 dolarów na akcję. Przy niezmienionej kwocie dywidendy na poziomie 4 dolarów, stopa dywidenda wzrosłaby do nieco ponad 4,4%.

W przypadku większości akcji dobrą zasadą jest uważne analizowanie wszystkich spółek, w których przypadku stopa dywidendy przekracza 4%, gdyż istnieje ryzyko, że wypłacana przez nie dywidenda może być nie do utrzymania.

Istnieją jednak pewne wyjątki z tej reguły – mowa przede wszystkim o sektorach, które powstały w celu wypłaty dywidend, co obejmuje również fundusze inwestycyjne typu REIT. Nierzadko zdarza się, że REIT-y mają bezpieczną stopę dywidendy w przedziale od 5% do 6%, a jednocześnie również potencjał wzrostu.

3. Wskaźnik wypłaty dywidendy

Jednym z najlepszych sposobów na ocenę bezpieczeństwa dywidendy jest sprawdzenie wskaźnika wypłaty dywidendy, innymi słowy tego, jaka część zysku netto jest przeznaczona na jej wypłatę. Czy spółka wypłaca 100%, a może nawet więcej swojego dochodu netto? Taki stan rzeczy jest nie do utrzymania na długą metę. W gorszych czasach zyski spółki mogłyby spaść do takiego poziomu, na którym wypłata dywidendy już nie byłaby możliwa. Generalnie obowiązuje zasada, że inwestorzy poszukują wskaźników wypłaty dywidendy na poziomie 80% lub niższym. Podobnie jak stopa dywidendy, wskaźnik wypłaty dywidendy powinien być wymieniony na wszelkiego rodzaju portalach finansowych, stronach do screeningu lub platformach brokerskich.

Czy dywidendy spółek giełdowych są naprawdę tak ważne, czy też prawda leży gdzie indziej?

Zdaniem ekonomistów Mertona Millera i Franca Modigliani’ego, polityka dywidendowa spółki jest nieistotna i nie ma żadnego wpływu ani na cenę akcji, ani na jej atrakcyjność – oznacza to, że inwestorzy nie powinni w ogóle brać pod uwagę kwoty dywidendy. Krótko mówiąc, polityka dywidendowa spółek powinna być inwestorom obojętna.

Według tych ekonomistów sytuacja jest w zasadzie identyczna niezależnie od tego, czy spółka wypłaca sowitą dywidendę, którą inwestorzy mogą wykorzystać na zakup kolejnych akcji, czy mamy sytuację, gdy dywidenda jest niska, gdyż inwestor może zamiast tego sprzedać akcję, aby zebrać niezbędną gotówkę.

W obu przypadkach połączenie wartości inwestycji w spółkę i gotówki posiadanej przez inwestora pozostanie na tym samym poziomie. Miller i Modigliani doszli więc do wniosku, że dywidenda jest nieistotna, a inwestorzy nie powinni interesować się polityką dywidendową spółki, ponieważ mogą stworzyć własną.

Niemniej jednak, dywidenda nadal zachowuje status atrakcyjnej zachęty inwestycyjnej dla inwestorów dochodowych, ponieważ akcjonariusze nie są zmuszeni do przedwczesnej sprzedaży swoich akcji, ponieważ same akcje generują dla nich dodatkowe zyski.

Instrukcja: Jak uzyskać dywidendę?

Aby otrzymać dywidendę, potrzebna jest tylko jedna rzecz – posiadanie akcji spółki, która ją wypłaca. Listę takich spółek można znaleźć na naszej liście akcji.

Jak uzyskać dywidendę krok po kroku

1. Najpierw należy otworzyć rachunek inwestycyjny u jednego z brokerów (np. XTB, eToro, Trading212, Bossa czy Degiro)
2. Następnie trzeba przelać na to konto pieniądze przeznaczone na zakup akcji
3. Wybierz spółkę wypłacającą dywidendę (ich listę znajdziesz tutaj) i kup jej akcje
4. Trzymaj jej akcje (nie sprzedawaj ich) przynajmniej do ex-dividend date (patrz wyżej)
5. Mniej więcej miesiąc później, w dniu wypłaty dywidendy, otrzymasz dywidendę na swój rachunek inwestycyjny
6. Dywidendę tę możesz wypłacić na swoje konto bankowe lub zainwestować w inne akcje

Film: Wszystko na temat wypłaty dywidendy

Podatek od dywidendy

Dywidendy są wypłacane akcjonariuszom z zysku netto, czyli dopiero po opodatkowaniu. Od przychodu polski Urząd Skarbowy pobiera 19% zryczałtowanego podatku. A ponieważ jest to podatek zryczałtowany, nie można go pomniejszyć o koszt jego uzyskania.

Warto również wspomnieć problem podwójnego opodatkowania zysków, z uwagi na który dywidenda jest uważana przez wielu inwestorów za niezbyt korzystny sposób redystrybucji zysków spółki. Firmom bardziej opłaca się odkupić własne akcje za pomocą wolnych środków (buy back program).

Ogólnie rzecz biorąc, opodatkowanie dywidend to dosyć skomplikowana kwestia, dlatego przygotowaliśmy dla naszych czytelników obszerny artykuł poświęcony temu tematowi, który znajdziesz pod tym linkiem.

Kilka słów na zakończenie: Dywidenda – podsumowanie

Chociaż dywidenda może sygnalizować, że spółka cieszy się stabilnymi przepływami pieniężnymi i generuje zyski, zapewnia ona również inwestorom stały dochód pasywny. Fakt, że spółka wypłaca dywidendę, może również pomóc w uzyskaniu wglądu w wartość wewnętrzną przedsiębiorstwa. Warto również wspomnieć, że inwestorzy chcący otrzymywać regularną dywidendę mają kilka opcji, na przykład: akcje, fundusze inwestycyjne (wzajemne) i fundusze giełdowe (ETF-y).

Akcje dywidendowe można kupić u następujących brokerów

Faworyt redakcji

XTB

93 %

Opinie Otwórz konto

76% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne.

Zalety

• Zakup i sprzedaż akcji i funduszy ETF wolne od opłat
• Dobra obsługa klienta

Wady

• Większe opłaty przy mniejszych zagraniach (nie dotyczy akcji i ETF-ów)
• Brak niektórych popularnych instrumentów finansowych – opcji, obligacji, funduszy wzajemnych

Bossa

92 %

Opinie Otwórz konto

Degiro

90 %

Opinie Otwórz konto

Twój kapitał narażony jest na ryzyko