Informacje na temat kryptowaluty Cardano
Cardano to zdecentralizowany blockchain z natywną kryptowalutą ADA, który obsługuje inteligentne kontrakty (smart contracts), niewymienialne tokeny (NFT) i zdecentralizowane aplikacje (dApps).
Cardano wyróżnia się spośród innych projektów kryptowalutowych swoim naukowym podejściem do własnego rozwoju oraz skupianiem się na działalności charytatywnej i odpowiedzialności społecznej.
Ponieważ jego blockchain działa na zasadzie Proof of Stake, Cardano ma stosunkowo niskie zużycie energii i pozwala na zarabianie na monetach ADA za pośrednictwem tzw. stakowania.
Treść recenzji kryptowaluty Cardano (ADA)
Wprowadzenie do kryptowaluty ADA
Cardano to platforma technologiczna opracowana przez społeczność naukowców, inżynierów i innowatorów, których łączy wspólne marzenie: stworzenie zdecentralizowanego systemu finansowego dla lepszego świata. Obecnie koncentrują się oni głównie na tak zwanych krajach unbanked (lub underbanked), to znaczy krajach, których mieszkańcy nie mają dostępu do tradycyjnych instytucji finansowych. Coin ADA, blockchain Cardano oraz działające na nim zdecentralizowane aplikacje są jednak dostępne dla wszystkich.
Twórcy kryptowaluty Cardano kładą nacisk na równowagę między bezpieczeństwem, decentralizacją a skalowalnością. Osiągnięcie tego celu to na tyle skomplikowana sprawa, że określa się mianem “trylematu blockchaina” lub “trylematu skalowalności”.
Cardano jest uważane za blockchain trzeciej generacji, ponieważ chce być bezpieczne i zdecentralizowane jak Bitcoin (blockchain pierwszej generacji), programowalne jak Ethereum (blockchain drugiej generacji), a na dodatek odpowiednio skalowalne, by szybko i tanio przetwarzać tyle transakcji, ile trzeba.
Kryptowaluta ADA odgrywa ważną rolę w ekosystemie Cardano. Tokeny ADA “napędzają” blockchain Cardano w podobny sposób, w jaki kryptowaluta ETH “napędza” blockchain Ethereum. Tokeny ADA służą więc do uiszczania wszelkich opłat związanych z korzystaniem z blockchaina, m.in. za realizację transakcji, wybicie NFT lub korzystanie z inteligentnych kontraktów lub zdecentralizowanych aplikacji. W ADA wypłacane są również nagrody dla walidatorów i delegatorów, którzy zapewniają działanie blockchaina za pośrednictwem stakingu, to znaczy zamykając monety ADA na określony czas w inteligentnym kontrakcie.
Oprócz zwykłych transakcji z monetami ADA i NFT, Cardano obsługuje więc również inteligentne kontrakty (smart contracts) oraz oparte na nich zdecentralizowane aplikacje (dApps).
Ogólnie rzecz biorąc, każdy programista może uruchamiać własne inteligentne kontrakty i zdecentralizowane aplikacje na Cardano, bez konieczności certyfikacji. Ponieważ Cardano stanowi platformę o całkowicie otwartym kodzie źródłowym, można sprawdzić, czy w kodzie źródłowym kontraktu lub aplikacji nie ma żadnych błędów lub przykrych niespodzianek.
Inteligentny kontrakt to umowa cyfrowa, która jest przechowywana jako prosty program bezpośrednio w blockchainie. Inteligentny kontrakt jest uruchamiany i wykonywany w określonych warunkach.
Jest on zwykle używany do wykonywania transakcji z kryptowalutami bez ryzyka kontrahenta lub straty czasu.
Zdecentralizowane aplikacje to generalnie wszystkie aplikacje działające w zdecentralizowanej sieci (np. Tor lub BitTorrent). W kontekście kryptowalut mowa o tak zwanych dApps, których bazowy kod źródłowy jest przechowywany na blockchainie jako kompleks inteligentnych kontraktów.
Narzędzia DeFi w ekosystemie Cardano
Na Cardano, jeśli chodzi o dApps, podobnie jak na innych blockchainach dominują aplikacje skupiające się na usługach finansowych, określane zbiorczo jako “DeFi” – zdecentralizowane finanse. Oprócz stakowania obejmuje to głównie dostarczanie płynności (liquidity providing lub liquidity mining), (yield farming), wymianę (swap) oraz pożyczanie tokenów (lending i borrowing).
Wśród najczęściej używanych zdecentralizowanych aplikacji DeFi na Cardano znajdują się zdecentralizowane giełdy Minswap, WingRiders i SundaeSwap, które działają na zasadzie AMM (automated market maker). Zapewnianie płynności tym giełdom (tzn. pożyczanie cyfrowych monet giełdzie w celu realizacji transakcji) generalnie oferuje wyższą stopę zwrotu niż zwykłe stakowanie ADA.
Uwaga: Jeśli chodzi o zapewnianie płynności, zawsze istnieje realne ryzyko straty w postaci tzw. impermanent loss, które jest zrównoważone przez możliwość stosunkowo wysokich zwrotów.
Kolejną interesującą aplikacją jest Catalyst, który jest jednym z największych zdecentralizowanych funduszy innowacyjnych na świecie. Posiadacze monet ADA mogą głosować, które projekty zostaną sfinansowane ze wspólnej puli funduszu. Co więcej, za każde głosowanie za pośrednictwem aplikacji Catalyst głosujący otrzymują drobną nagrodę w postaci ADA.
Jedną z kilku rzeczy, które działają przyzwoicie na Cardano już od dłuższego czasu, są NFT. Do najbardziej znanych rynków NFT, na których można wybić, kupować i sprzedawać NFT, należą m.in. CNFT.io, jpg.store czy Galaxy of Art. Rynek NFT Fibo, za którym stoi firma EMURGO, jest obecnie w fazie beta. Właśnie na jpg.store poniższa cyfrowa małpa znalazła nabywcę po cenie 135 000 ADA (534 000 złotych w momencie transakcji).
Jego wartość ma wynikać z faktu, że posiada niezwykle rzadki znak “Android Body”, który występuje tylko w 0,8% NFT wybitych w ramach tej kolekcji. Własną kolekcję NFT na Cardano posiada również Snoop Dogg. Prawdopodobnie więc nie jest zaskoczeniem, że niemal połowa wszystkich projektów na Cardano to NFT. Bicie NFT i handel nimi na blockchainie Cardano są bowiem niezwykle tanie i proste.
Nearly 900 projects are currently #BuildinOnCardano 🤯And this is just the beginning…
Keeping track of all the news is quite the job and we’re still working on it. But we got you covered. In this thread, we look at the latest ecosystem updates 🧵
Let's go!👇#Cardano $ADA pic.twitter.com/OSHbOIjFMq
— Input Output (@InputOutputHK) April 5, 2022
Teraz już wiesz, czym mniej więcej są Cardano i kryptowaluta ADA. Przyjrzyjmy się bliżej ich najbardziej interesującym aspektom.
Akademickie podejście do Cardano
Cardano to zupełnie pierwszy blockchain opracowany na podstawie badań naukowych. Każda zmiana Cardano musi przejść przez proces tzw. peer review (wzajemnej oceny), w którym zostanie krytycznie oceniona przez niezależnych ekspertów.
Każda aktualizacja Cardano musi zatem opierać się na weryfikowalnych hipotezach i dowodach. Obecnie istnieją już 134 whitepapers opisujące rozwój Cardano.
Dla porównania, inne blockchainy posiadają zwykle do 5 whitepapers, przy czym niektóre zadowalają się z jednym. Naukowe podejście, nacisk na teorię i rozwój pomagają rozwiązać problem trylematu blockchaina w bardzo elegancki sposób. Z drugiej jednak strony, rozwój Cardano odbywa się w ślimaczym tempie, szczególnie w porównaniu z tempem rozwoju innych projektów.
Tylko czas pokaże, czy to podejście okaże się właściwe, czy na odwrót nieodpowiednie dla tej kryptowaluty, która w rezultacie straci swoją przewagę konkurencyjną.
Blockchain Cardano nie jest kompletny
Chociaż do tej pory wyglądało to obiecująco, w tym miejscu należy zaznaczyć, iż Cardano nie jest kompletne, a w kwestii rozwoju pozostaje daleko w tyle za konkurencyjnymi blockchainami.
Do września 2021 roku, kiedy uruchomiono tzw. hard fork Alonzo, Cardano nie obsługiwało nawet inteligentnych kontraktów, a więc ani zdecentralizowanych aplikacji. Przez bardzo długi czas Cardano było jedynie “głupim” blockchainem, zdolnym tylko do najprostszych transakcji – i to w czasie, gdy do blockchainów takich jak Ethereum czy Terra napływały miliardy dolarów dziennie.
Nawet ponad pół roku po hard forku Alonzo, platforma analityczna DefiLlama miała informacje tylko o sześciu aplikacjach DeFi o niezerowych depozytach. Łączna wartość depozytów na Cardano wynosiła wtedy stosunkowo skromne 175 milionów dolarów, a blockchain w rezultacie zajmował dopiero 31 miejsce wśród innych inteligentnych blockchainów.
W każdym bądź razie, funkcje Cardano uruchamiano stopniowo, w pięciu fazach, które zostały nazwane na cześć popularnych artystów:
- Byron (podstawowy protokół),
- Shelley (decentralizacja),
- Goguen (obsługa inteligentnych kontraktów),
- Basho (łańcuchy boczne i skalowalność),
- Voltaire (governance).
Aktualny rozwój
Decentralizacja i obsługa inteligentnych kontraktów zostały już osiągnięte przez Cardano – w chwili pisania tego tekstu cały rozwój jest poświęcony głównie na wdrażanie łańcuchów bocznych (sidechainów). Pierwszym łańcuchem bocznym na blockchainie Cardano stał się EVM sidechain. Jest to miejsce w pełni obsługujące EVM Ethereum. Jest to swego rodzaju “brama” łącząca ekosystemy Cardano i Ethereum. W praktyce oznacza to, że zdecentralizowane aplikacje działające na Ethereum będą również działać na blockchainie Cardano.
We’re releasing the Ethereum Virtual Machine (EVM) sidechain alpha! (Now on testnet.)
Build your Solidity-based applications on #Cardano – a decentralized, permissionless, sustainable blockchain.
The future is interoperable. pic.twitter.com/sCK9XIuFll
— Input Output (@InputOutputHK) June 12, 2022
Oczekuje się, iż EVM sidechain wraz z systemem kanału Hydra zostaną w pełni uruchomione do końca 2022 roku. Nie jest to jedyny łańcuch boczny, którego twórcy tej kryptowaluty chcą implementować w jej blockchain. Cardano kładzie duży nacisk na interoperacyjność i planuje wdrożenie kolejnych łańcuchów bocznych w przyszłości, w zależności od ich poziomu użyteczności.
Obecnie na uruchomienie i wdrożenie czekają głównie łańcuchy boczne, system kanałów Hydra oraz zdecentralizowane zarządzanie i skarbiec społecznościowy (governance).
Działania charytatywne i odpowiedzialność społeczna
Dwa miliardy ludzi wciąż nie ma rachunku bankowego, ponieważ nie mają dostępu do banku lub są na tyle biedni, że go nie potrzebują. Meld to pierwsza na świecie zdecentralizowana aplikacja, za pośrednictwem której Cardano świadczy usługi finansowe w krajach, których mieszkańcy nie mają łatwego dostępu do banków. Aplikacja ta pozwala komukolwiek pożyczać dolary amerykańskie (USD) pod zastaw w postaci kryptowaluty (ADA).
Ale to nie wszystko. Podajmy jeszcze kilka innych przykładów. Cardano, a raczej jego duchowy ojciec Charles Hoskinson, już od 2017 roku skupia się głównie na Afryce.
We współpracy z World Mobile chce np. wykorzystać blockchain Cardano do stworzenia infrastruktury do pokrycia całej Afryki mobilnym internetem.
Na mocy umowy z etiopskim Ministerstwem Edukacji, Cardano stworzy zdecentralizowaną aplikację dla 5 milionów studentów i nauczycieli, która będzie służyć studentom jako dzienniczek ucznia, a nauczycielom jako dziennik. Jeśli się uda, będzie to prawdopodobnie największe jak dotąd wykorzystanie technologii blockchain w świecie rzeczywistym. Cardano współpracuje również z Tanzanią w celu stworzeniu systemu opieki społecznej, tożsamości cyrfowej i usług finansowych.
Uwaga: Chociaż działania charytatywne twórców Cardano są godne uwagi i podziwu, ma ono swoich konkurentów również w tym zakresie. Do innych ekosystemów o podobnych celach i sposobach ich realizacji należy np. CELO.
Tokenomika kryptowaluty ADA
Łącznie zostanie wybitych 45 miliardów tokenów ADA (max supply). To około 2 000 razy więcej monet niż w przypadku Bitcoina, a także główny powód, dla którego ADA może wydawać się tak tanie w porównaniu z BTC.
W chwili pisania tego tekstu (maj 2022 r.) w obiegu znajdowało się około 33,75 miliarda tokenów ADA, czyli około 75% maksymalnej podaży. Reszta zostanie wybita stopniowo, w postaci nagród za stakowanie.
Spośród wszystkich monet ADA w obiegu około 72% jest obecnie wykorzystywanych do stakowania. Kolejne około 240 milionów monet ADA jest zablokowanych w inteligentnych kontraktach. Reszta (około 10,5 miliarda) nie została jeszcze wybita.
W chwili obecnej polityka pieniężna ADA jest inflacyjna. Obecna stopa inflacji (bicia nowych coinów) w chwili pisania tego tekstu wynosi około 5,7% rocznie. Inflacja będzie jednak stopniowo spadać, aby ostatecznie osiągnąć poziom 0,9% (w 2030 roku).
Ponieważ ludzie tracą dostęp do około 1% ADA rocznie, począwszy od 2030 roku ADA teoretycznie może stać się kryptowalutą deflacyjną (więcej monet zostanie usuniętych z obiegu niż zostanie wybitych). Tak więc inflacja ADA stopniowo maleje, chociaż w coraz wolniejszym tempie.
Za pozytywną wiadomość można uznać fakt, że Cardano pozostaje w dużej mierze zdecentralizowane. Tylko 10% tej kryptowaluty jest w posiadaniu tzw. wielorybów (whales), czyli portfeli z kryptowalutami o łącznej wartości powyżej jednego miliona dolarów.
Warto również zaznaczyć, że wartość kryptowalut zamkniętych w inteligentnych kontraktach na Cardano (total value locked, TVL) znacznie wzrosła. Podczas gdy w dniu 2 stycznia 2022 roku wynosiła ona 822 tysięcy USD, obecnie porusza się w zakresie 100-200 milionów USD.
To dobra wiadomość, ponieważ gdy TVL blockchaina rośnie, to zazwyczaj rosną również ceny jego natywnej kryptowaluty.
Cardano i kwestie techniczne
Blockchain Cardano wykorzystuje własny protokół konsensusu, który został nazwany Ouroboros na cześć mitycznego węża pożerającego własny ogon (symbol nieskończoności).
Jedną z głównych zalet protokołu Ouroboros jest możliwość przetwarzania nieskończonej liczby transakcji. Co ważne, protokół konsensusu Ouroboros działa na zasadzie Proof of Stake, więc aby zweryfikować transakcje, należy przeznaczyć na stakowanie odpowiednią ilość kryptowaluty ADA.
Istnieją dwa najczęściej stosowane protokoły konsensusu: Proof of Stake (PoS) i Proof of Work (PoW). Protokoły konsensusu są ważne dla każdej rozproszonej sieci, składającej się z tysięcy węzłów (nodów). Są to w zasadzie zbiory zasad, na podstawie których poszczególne węzły uzgadniają, jakie nowe bloki zostaną dodane do blockchaina.
Ponieważ Cardano opiera się na protokole konsensusu Proof of Stake, każdy posiadacz kryptowaluty ADA może uczestniczyć w działaniu blockchaina Cardano, i to zarówno jako delegator, jak i walidator.
Podczas gdy delegator jedynie deleguje (tzn. pożycza) swoje monety ADA konkretnemu walidatorowi, walidator musi prowadzić węzeł (node) i zapewnić, że jest on zawsze on-line. Bycie walidatorem jest zatem o wiele bardziej skomplikowane niż bycie delegatorem, ale z drugiej strony wiąże się z większą nagrodą.
Jeśli chodzi o delegowanie, nie ma tutaj minimalnego depozytu. Protokół wymaga jednak posiadania co najmniej 10 ADA w portfelu na pokrycie opłat transakcyjnych. W przypadku Cardano można odzyskać delegowane tokeny w dowolnym momencie, bez czekania. Delegatorzy mogą również w dowolnym momencie zmienić walidatora lub podzielić swoje monety ADA między kilku z nich.
Szkieletem blockchaina Cardano są węzły główne (core nodes) i węzły przekaźnikowe (relay nodes), które razem tworzą pulę depozytów (stake pool). Węzły główne odgrywają rolę walidatorów, tzn. posiadają certyfikaty potrzebne do tworzenia nowych bloków, ale komunikują się tylko ze swoimi węzłami przekaźnikowymi. Węzły przekaźnikowe pośredniczą w połączeniu między węzłami głównymi a użytkownikami blockchaina Cardano, chroniąc w ten sposób bezpieczeństwo walidatorów.
Pula depozytów zawiera depozyty walidatorów i delegatorów w kryptowalucie ADA. Obowiązuje tutaj zasada, że im więcej monet ADA zdeponuje w puli bezpośrednio jej operator (nie delegatorzy), tym wyższe są nagrody za jej prowadzenie. Kwota depozytu zwiększa również prawdopodobieństwo, że fundusz zostanie upoważniony do utworzenia nowego bloku. Nagrody za walidację bloków są automatycznie rozdzielane między walidatora a delegatorów w zależności od kwoty ich depozytów.
W chwili pisania tego artykułu liczba aktywnych walidatorów wynosiła około 3 000. Jednak w dłuższej perspektywie zamiarem społeczności Cardano jest ustawienie protokołu tak, by liczba ta ustabilizowała się na poziomie około 1 000.
Blockchain Cardano jest unikalny pod tym względem, że składa się z dwóch połączonych “warstw” (blockchainów).
- Warstwa podstawowa nosi nazwę Cardano Settlement Layer (“warstwa księgowa”) i pełni podobną funkcję do blockchaina Bitcoina. Służy wyłącznie do rejestrowania prostych transakcji, takich jak “Charles wysłał Adamowi 10 monet ADA”.
- Druga warstwa, która nosi nazwę Cardano Cumputation Layer (“warstwa obliczeniowa”), z kolei jest podobna do blockchaina Ethereum, ponieważ pozwala na bardziej zaawansowane funkcje, takie jak wykonywanie inteligentnych kontraktów i uruchamianie dApps.
Do niezaprzeczalnych zalet blockchaina Cardano należy fakt, że do aktualizacji swojego stanu wykorzystuje on tzw. model eUTXO (extended unspent transaction output), który jest bardziej rozpowszechniony raczej w przypadku blockchainów typu Proof of Work.
Większość inny blockchainów typu Proof of Stake wykorzystuje bowiem model oparty na kontach (account-based). Podobnie jak Ethereum, które paradoksalnie wykorzystuje protokół konsensusu PoW. Model eUTXO daje Cardano dwie oczywiste zalety.
- Po pierwsze, pozwala z góry zweryfikować, czy transakcja będzie pomyślna. Nie może się więc zdarzyć, że zapłacisz opłatę transakcyjną, ale transakcja utknie (co dzieje się w przypadku Ethereum). Nie musisz nawet zgadywać, jaka opłata transakcyjna będzie akceptowalna dla walidatorów – kwota jest obliczana automatycznie, z góry.
- Po drugie, model eUTXO pozwala na realizację więcej transakcji jednocześnie, umożliwiając szybsze i tańsze transakcje.
Bezpieczeństwo protokołu konsensusu Ouroboros jest osiągane przy użyciu kryptografii, kombinatoryki i teorii gier. Ouroboros został opracowany w języku programowania Haskell, przy czym inteligentne kontrakty można tworzyć w natywnym języku Plutus. Inny język programowania, Marlow, umożliwia tworzenie kontraktów finansowych bezpośrednio przed ekspertów od finansów i przedsiębiorców bez wcześniejszego doświadczenia w programowaniu.
Cardano często podkreśla, że Ouroboros jest ekologiczny. Prawdą jest, że zużywa jedynie ułamek energii elektrycznej w porównaniu do blockchainów działających na zasadzie Proof of Work (np. w porównaniu do Bitcoina, Cardano jest 1 290 razy bardziej energooszczędne).
Niemniej jednak, w porównaniu z innymi blockchainami PoS, Cardano nie wypada tak dobrze. Najbardziej przyjaznym dla środowiska blockchainem jest zdecydowanie Solana, która jest jednocześnie jedynym blockchainem o niższym zużyciu energii niż gigant z branży płatności, Visa.
Skalowalność blockchaina Cardano jest rozwiązywana zarówno on-chain (w ramach blockchaina), jak i off-chain (poza blockchainem). Rozwiązania on-chain obejmują zwiększenie bloków, które w rezultacie mogą pomieścić większą liczbę transakcji. Inną opcją jest skrócenie czasu tworzenia bloków, dzięki czemu bloki są tworzone częściej. Oba te rozwiązania nie tylko zwiększają szybkość dokonywania transakcji, ale również podnoszą wymagania sprzętowe, w rezultacie czego nie każdy może sobie pozwolić na zostanie walidatorem, co z kolei ma negatywny wpływ na poziom decentralizacji tej kryptowaluty. A tego Cardano nie chce.
W ramach rozwoju blockchaina Cardano kładzie się zatem nacisk na rozwiązania off-chain lub tzw. drugiej warstwy, które przenoszą transakcje poza główny blockchain. Do tych rozwiązań w przypadku Cardano będą należeć również wspomniane wcześniej sidechainy (łańcuchy boczne).
Sidechain to samodzielny blockchain, w którym mają miejsce transakcje z tokenami. W głównym blockchainie zapisywane są jedynie wyniki wszystkich transakcji zrealizowanych na sidechainie, i to “w partiach” w określonych odstępach czasu. Obecność łańcucha bocznego w znacznym stopniu zmniejsza obciążenie głównego łańcucha kryptowaluty. Sidechain istnieje równolegle do głównego blockchaina, z którym jest połączony za pomocą dwustronnego mostu (bridge), który umożliwia płynne przenoszenie tokenów między nimi. Ponieważ liczba łańcuchów bocznych połączonych z głównym blockchainem może być w zasadzie nieskończona, możliwości skalowalności w ten sposób są praktycznie nieograniczone.
Innym rozwiązaniem typu off-chain dla Cardano jest jak dotąd nieuruchomiony system kanałów o nazwie Hydra. Każda “głowa” Hydry będzie działać jako rozszerzenie sieci głównej Cardano i będzie w stanie przechowywać tokeny, inteligentne kontrakty i dApps. Oczekuje się, że uruchomienie Hydry nastąpi do końca 2022 roku, a kiedy to nastąpi, Cardano może stać się najszybszym blockchainem spośród wszystkich kryptowalut. Gdy Hydra zostanie w pełni uruchomiona, Cardano będzie w stanie przetwarzać do 1 miliona transakcji na sekundę. Obecnie liczba ta wynosi około 250 transakcji na sekundę.
Historia projektu Cardano
Projekt Cardano został założony przez Charlesa Hoskinsona w 2015 roku, przy czym jego uruchomienie miało miejsce w 2017 roku. Cardano zebrało fundusze na swój rozwój za pośrednictwem dwuletniego ICO (initial coin offering, pierwsza oferta publiczna monet), głównie od prywatnych inwestorów z Azji.
Przed założeniem Cardano, Hoskinson przez około rok był zaangażowany w tworzenie blockchaina Ethereum. Nie zgadzał się jednak z Vitalikiem Buterinem co do tego, czy Ethereum powinno być komercyjne (opinia Hoskinsona) czy non-profit (opinia Buterina), więc w 2014 roku odszedł z tego projektu.
Projekt został nazwany Cardano na cześć włoskiego naukowca i filozofa Gerolamo Cardano, który żył w XVI wieku.
Z kolei natywna kryptowaluta ADA została nazwana na cześć Ady Lovelace, matematyczki, która żyła w XIX wieku i która jest często nazywana pierwszą programistką w historii.
Nawet podjednostka kryptowaluty ADA nosi nazwę “Lovelace”, przy czym 1 ADA = 1 000 000 Lovelaces.
W rozwój Cardano zaangażowane są głównie trzy firmy: IOHK, Cardano Foundation i EMURGO, i to w następujący sposób:
- Zdecentralizowana firma IOHK (Input Output Hong Kong), założona przez Hoskinsona i Jeremy’ego Wooda (ex-Ethereum), jest odpowiedzialna za rozwój i utrzymanie protokołu Cardano z technicznego punktu widzenia.
- Szwajcarska firma Cardano Foundation jest właścicielem marki i protokołu Cardano, nadzoruje główny rozwój sieci tej kryptowaluty i promuje adopcję Cardano przez ogół społeczeństwa.
- Japońska firma EMURGO zajmuje się technicznymi i finansowymi aspektami projektu Cardano. Jest odpowiedzialna m.in. za tworzenie możliwości handlowych i pomoc przedsiębiorcom i innowatorom w integracji Cardano z ich projektami, w szczególności poprzez dostarczanie wiedzy specjalistycznej i kapitału.
Zalety i wady kryptowaluty ADA
Podobnie jak wszystkie inne kryptowaluty, Cardano ma swoich zwolenników i przeciwników, którzy widzą w nim dobre i złe strony. Poniżej można znaleźć podstawową listę jego zalet i wad.
Zalety Cardano
- Nacisk na rozwój i naukowe podejście: Każda planowana zmiana przechodzi przez proces przeglądu i jest analizowana pod wieloma kątami. Może to być dobra wiadomość dla bardziej konserwatywnych inwestorów, gdyż takie podejście pozwala wyeliminować duży stopień ryzyka. Pośpieszne i nieprzemyślane aktualizacje projektów blockchainówych nierzadko są przyczyną powstania nowych i szeroko nadużywanych luk w zabezpieczeniach, często skutkujących milionowymi stratami. Z drugiej jednak strony, “nadmierna” ostrożność we wdrażaniu aktualizacji z kolei skutkuje bardzo powolnym rozwojem tej kryptowaluty.
- Solidna tokenomika o niskiej inflacji: Przejrzysta i prosta tokenomika jest walorem solidnych projektów kryptowalutowych. Ograniczona maksymalna liczba monet i stale malejąca liczba nowo wybitych zmniejszy inflację w przyszłości. W późniejszym okresie Cardano może nawet stać się deflacyjne.
- Niskie opłaty transakcyjne i wysoka przepustowość sieci: Ponieważ Cardano bardzo dba o swój rozwój, udaje mu się znaleźć najlepszy możliwy kompromis między decentralizacją, bezpieczeństwem i skalowalnością. Chociaż protokół Proof of Stake naturalnie zmniejsza stopień decentralizacji tej kryptowaluty ze względu na stosunkowo niewielką liczbę walidatorów, problem ten jest częściowo rozwiązany zabezpieczeniem w postaci Ouroborosa. Z perspektywy użytkownika, Cardano oferuje interesujący blockchain o niskich opłatach i bez długiego oczekiwania na realizację transakcji.
Wady Cardano
- Niezwykle powolny rozwój w porównaniu do konkurentów: Ciemna strona wspomnianego wcześniej rygorystycznego procesu przeglądu każdej ważniejszej zmiany. Takie podejście jest (niestety) unikalne w świecie kryptowalut i nawet jeśli dzięki niemu Cardano nie ma luk w zabezpieczeniach ani nie odnotowało żadnych poważnych usterek, pozostaje w tyle za konkurencją.
- Niewiele działających dApps i niskie TVL: Oznaką każdego naprawdę wysokiej jakości projektu jest fakt, że użytkownicy z niego korzystają. W przypadku Cardano na razie jeszcze tak nie jest – TVL wynosi tutaj zaledwie 136 milionów dolarów (lipiec 2022 roku).
- Silny wpływ strategii “sell the news”: Po długo oczekiwanym hard forku Alonzo z września 2021 roku, który wprowadził funkcję inteligentnych kontraktów i zakończył fazę Goguen, cena ADA nieoczekiwanie spadła o 62%. Mogło to być spowodowane zarówno nastrojem na całym rynku, jak i faktem, że użytkownicy są znudzeni długim procesem rozwoju, a zwykły “hype”, który znamy z innych projektów, nie trwa długo w przypadku Cardano (właśnie ze względu na przeciągające się terminy nowych aktualizacji).
Kopanie kryptowaluty ADA
Kopanie/wydobycie zasadniczo dotyczy tylko kryptowalut wykorzystujących protokół osiągania consensusu Proof of Work. Ponieważ blockchain Cardano jest oparty na protokole Proof of Stake, kopanie kryptowaluty ADA – z technicznego punktu widzenia – nie jest możliwe. Wynika to z faktu, że za działaniem łańcucha bloków Cardano nie stoją górnicy, ale walidatorzy i delegatorzy.
Niemniej jednak, istnieją dwa sposoby na zdobycie monet ADA za udział we funkcjonowaniu blockchaina Cardano. Można zostać walidatorem lub delegatorem.
Podczas gdy walidator prowadzi węzeł główny (node) i pulę depozytów (staking pool), delegatorzy jedynie pożyczają walidatorom swoje własne monety ADA do ich puli.
Walidatorzy potrzebują jak największej liczby monet ADA, ponieważ im więcej ich mają, tym większe są ich szanse, że zostaną wybrani do zamknięcia nowego bloku w łańcuchu bloków Cardano. Nagrody za walidację bloków są następnie automatycznie rozdzielane między walidatora a delegatorów w zależności od kwoty ich depozytów.
Gdzie kupić kryptowalutę ADA
Podobnie jak inne kryptowaluty, ADA można kupić w scentralizowanych kantorach i na giełdach kryptowalut. Nie będziemy polecać żadnej konkretnej giełdy – wybór należy do Ciebie. W Polsce możesz kupić ADA na giełdach takich jak Egera czy Zonda.
Editor favourite
84 %
- Niskie opłaty dla klientów obracających małymi kwotami
- Intuicyjny interfejs użytkownika
- Opłaty są wyższe w przypadku handlu z walutami fiat
- Mieszane opinie o aplikacji giełdy
Jeśli zaś chodzi o globalne giełdy, monetami ADA można handlować np. na giełdzie Binance, Coinbase, KuCoin, Huobi czy Kraken.
Editor favourite
95 %
- Naprawdę zaawansowana i funkcjonalna platforma
- Niskie opłaty i prowizje
- Skontaktowanie się z obsługą klienta może być trudne
- Platforma może wydawać się zbyt skomplikowana dla nowych użytkowników
Portfel na kryptowalutę ADA
Projekt Cardano oferuje dwa oficjalne portfele cyfrowe, w których można przechowywać kryptowalutę ADA lub za pośrednictwem których można przeznaczać monety ADA do stakowania.
- Portfel Daedalus jest tzw. portfelem pełnowęzłowym (full node wallet) i jest przeznaczony raczej dla zaawansowanych użytkowników, ponieważ pobiera kopię całego blockchaina Cardano i pozwala na samodzielne potwierdzanie transakcji.
- Dla zwykłych użytkowników polecamy raczej, drugi, minimalistyczny portfel Yoroi, który działa jako rozszerzenie przeglądarki internetowej.
Jeśli jesteś zainteresowany portfelami sprzętowymi, to powinieneś wiedzieć, że kryptowaluta ADA jest obsługiwana przez portfele Trezor Model T i Ledger Nano. Jednak nawet jeśli korzystasz z portfela sprzętowego, nie obejdziesz się bez programu Daedalus, który połączy się z Twoim portfelem za pomocą kabla.
Podsumowanie i ocena projektu
Cardano jest często wyśmiewane przez społeczność altcoinową, naszym zdaniem nie do końca niezasłużenie. Stoi na solidnych fundamentach i posiada duże cele, ale jednocześnie ma duże problemy z ich realizacją. To, czy Cardano rzeczywiście stanie się “zabójcą Ethereum”, czy tylko bezwartościowym kawałkiem kodu, pozostawiamy do oceny naszych czytelników.
Warto zaznaczyć, że Cardano ma potencjał do zdobycia większego udziału na rynku, zarówno ze względu na swoją reputację projektu naukowego i wizjonerskiego, jak i z uwagi na swoje zalety technologiczne (liczbę transakcji i niskie opłaty) czy nowo uruchomione dApps.
Inwestorzy instytucjonalni już teraz są bardzo zainteresowani tą kryptowalutą. Należy jednak pamiętać, że parametry Cardano, nawet w jego pełnej formie, nie różnią się zbytnio od Solany, kryptowaluty Polkadot i niektórych innych blockchainów obsługujących inteligentne kontrakty i wykorzystujących protokół konsensusu Proof of Stake.
Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi na nie (FAQ)
1️⃣ Czym jest Cardano?
Cardano jest jednym z wiodących blockchainów typu L1 konkurujących Ethereum. Zasadniczo jest to platforma technologiczna opracowana przez społeczność naukowców, inżynierów i innowatorów, których łączy wspólne marzenie: stworzenie zdecentralizowanego systemu finansowego dla lepszego świata. Cardano charakteryzuje się naukowym podejściem do swojego rozwoju, które polega na wielokrotnym analizowaniu i sprawdzaniu każdej zmiany i aktualizacji.
Już jego podstawowy projekt stara się rozwiązać najważniejsze niedociągnięcia Bitcoina i wielu innych blockchainów, które obejmują niską przepustowość i wysokie opłaty. Z tego powodu twórcy Cardano wybrali mechanizm konsensusu Proof of Stake, jednocześnie kładąc nacisk na jak najłatwiejsze skalowanie całego systemu przy zachowaniu tego samego poziomu decentralizacji i bezpieczeństwa. Dążą więc do rozwiązania trylematu blockchaina.
Z uwagi na udział wielu wiodących ekspertów w projekcie i styl wdrażania aktualizacji, Cardano słynie z ostrożnego i systematycznego podejścia do rozwoju, co jednak wiąże się z pewnym bardzo negatywnym aspektem – w porównaniu do swoich konkurentów, rozwój tej kryptowaluty odbywa się w ślimaczym tempie.
Historia Cardano rozpoczęła się w 2015 roku, kiedy Charles Hoskinson, współzałożyciel Ethereum, postanowił zrezygnować z członkostwa w Ethereum Foundation z powodu braku zgody co do przyszłego rozwoju projektu. Założył własną firmę, Input Output Hong Kong (IOHK), która dwa lata później przedstawiła projekt Cardano z coinem ADA.
2️⃣ Jaki jest kurs kryptowaluty Cardano?
Aktualny kurs ADA wynosi w przybliżeniu $2,31 ($0,56). Jednak w każdej chwili kurs na poszczególnych giełdach i w kantorach może się nieco różnić, co wynika z różnej wysokości opłat, ale również popytu.
Zasada jest tutaj raczej bardzo prosta. Wartość (cena) Cardano kształtuje się w taki sam sposób jak wartość złota, akcji czy jakiegokolwiek innego produktu. Liczy się podaż i popyt. To, ile ludzie są skłonni zapłacić za Cardano, tworzy jego cenę. Popularność, potencjalne przyszłe zastosowanie (nie tylko jako środka płatniczego), adopcja kryptowalut – to wszystko i dużo więcej czynników składa się na ich cenę.
4️⃣ Gdzie można kupić Cardano?
Cardanoi inne kryptowaluty najłatwiej kupić na internetowych giełdach kryptowalut. Należą do nich m.in. Zonda czy Egera. Zakup jest zazwyczaj prosty i szybki. Cardano można również łatwo kupić na giełdach kryptowalut, które jednak zwykle wymagają weryfikacji tożsamości klienta (KYC), np. za pomocą wyciągu z konta lub zdjęcia dokumentu tożsamości.
Post discussion: 0 comments
Nobody has commented yet. Log in and be the first! Post your thoughts and start the discussion.